هیهات منا الذلة

هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة به معنای «محال است تَن به ذلّت دهیم» جمله‌ای معروف از امام حسین(ع) که در روز عاشورا گفته شده است.

براساس منابع تاریخی، در واقعه کربلا، عبیدالله بن زیاد به سپاهیانش دستور داد؛ امام حسین(ع) یا تسلیم گردد و یا به جنگ تَن دهد. امام حسین(ع) روز عاشورا در خطبه‌ای در مقابل لشکریان عمر سعد چنین گفت: «این خوانده شده (عبیدالله) فرزند خوانده شده (زیاد بن ابیه) مرا بین دو امر نگاه داشته: شمشیر کشیدن، و یا ذلّت و خواری «هیهات منّا الذلّة؛ محال است تَن به ذلّت دهیم.».

امام حسین(ع) اعلام می‌کند که چون خدا، پیامبر، مؤمنان و عقل‌های پاک،‌ تسلیم‌شدن را از او نمی‌پذیرند مردن را بر ذلت(فرمان‌برداری از ظالمان)، مقدم می‌کند.

برخی منابع،«القتلة» را به جای «السلة» و برخی تعبیر «الدَّنِیئَةُ» را به جای «الذِّلَّة» نقل کرده‌اند: ما را بر دو راهی شمشیر و ذلت قرار داده است. (وَ هَيهَاتَ مِنَّا الدَّنِيئَةُ) و محال است به خواری تن دهیم».

این شعار به عنوان یکی از آموزه‌های عاشورایی در راهپیمایی‌ها و مراسم‌های ماه محرم و صفر استفاده می‌شود.

جستارهای وابسته

عبیدالله بن زیاد

پانویس

منابع

• ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
• مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی‌طالب، قم، انتشارات انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۴ش.